Przez tysiące lat nomadzi prowadzili handel wymienny z rolnikami - w zamian za nadwyżki masła, mleka i sera (od jaka) otrzymywali ziarno, główne źródło pożywienia, z którego robi się tsampę i chleb. W związku z kampanią władz chińskich, mającą na celu osiedlenie nomadów, handel ten zanika, a jego uczestnicy zmagają się z kryzysem żywnościowym (wildyakfilms.com).

Wyżyna Tybetańska jest źródłem najważniejszych dla całej Azji rzek 0 około 40% całej ludzkości na Ziemi zależy od tego regionu. Nazywana jest Trzecim Biegunem ze względu na zasoby wodne. Zniszczenia łąk, które obecnie w coraz większym stopniu zmieniają się w pustynię - mają ogromny wpływ na czystość rzek wypływających z Tybetu.

Wśród całej populacji Tybetańczyków (ok. 6 milionów) - ponad 2 miliony stanowią nomadzi tybetańscy.

Środowisko, w którym żyją tybetańscy pasterze, to jedno z najbardziej nieprzyjaznych człowiekowi miejsc na Ziemi. Nomadzi żyją na wysokości od 3000 do 5000 metrów n.p.n. Kultura nomadów, która trwa już ponad kilka tysięcy lat, zaadoptowała się jednak do tego trudnego klimatu.

Około 2,5 miliona kilometrów kwadratowych na Wyżynie Tybetańskiej stanowią łąki górskie, doskonale nadające się do wypasu tamtejszych zwierząt - himalajskich jaków, koni i kóz. Dzięki tym stadom Tybetańczycy mogą przeżyć w skrajnych warunkach górskiego otoczenia - zwierzęta dostarczają pożywienie (mleko, masło, ser), ubrania i materiał na namioty (wykonane z sierści jaka), a nawóz zwierzęcy doskonale nadaje się na opał w czasie trudnych zimowych miesięcy.

Naukowcy odnotowali znaczące zniszczenie środowiska naturalnego w Tybecie, do jakiego doszło w ciągu ostatnich 50 lat, spowodowane globalnym ociepleniem i szkodliwą ingerencją człowieka. Jesteśmy też świadomi zanikającej unikalnej kultury nomadów tybetańskich, dzięki którym do tej pory utrzymywana była równowaga naturalna na tych terenach.

Życie nomadów to przede wszystkim wolność przemieszczania się. Tylko w sezonie zimowym osiadają na chwilę, aby wiosną znów ruszyć rzed siebie. Jednak ta wolność, która jest esencją ich życia, nie jest chaotyczna. W tej kulturze najważniejsze jest stado jaków, bo dzięki niemu Tybetańczycy są w stanie przetrwać trudne himalajskie warunki. Nomadzi przemieszczają się tam, gdzie są akurat najlepsze łąki do wypasu zwierząt. Nigdy jesdnak nie dopuszczają do zniszczenia pastwiska, dzięki rotacyjnej migracji po Wyżynie Tybetańskiej sprzyjającej odnawianiu się łąk. Ta umiejętność i świadomość ekologiczna wypływa z tysiącletniego doświadczenia nomadów.

CZY TO KONIEC?

Chińska okupacja Tybetu zagraża tybetańskiej kulturze, tradycyjnemu sposobowi życia tybetańskich pasterzy, ich wędrówkom, zwyczajom i sposobom samodzielnego utrzymania się. Polityka ChRL ma na celu przesiedlenie wszystkich nomadów (w zamierzeniu do 2015 roku) do specjalnie budowanych dla nich betonowych osiedli, które nie zapewniają żadnej infrastruktury do normalnego życia. Wokół tych osiedli nie ma nic. Nomadzi, którzy stracili swoje stada i możliwość samodzielnego utrzymania się, uzależnieni są teraz od finansowego wsparcia rządu chińskiego. Mieszkańcy tych osiedli borykają się z bezrobociem, alkoholizmem, patologią życia na marginesie. Zamknięci w betonowych gettach tybetańscy nomadzi tracą wolność i własną tożsamość.

WIĘCEJ:

Film From Nomad to Nobody (polskie napisy)