Więźniowie polityczni
Więzienia w Tybecie pełne są więźniów politycznych. Ich liczbę szacuje się w tysiącach, ale tak naprawdę niemożliwe jest określenie ich dokładnej ilości - część osób znika bowiem zupełnie bez śladu. “Zeznania” od podejrzanych wydobywa się za pomocą tortur (rażenie prądem, długotrwale podwieszanie za ręce do sufitu, itp); proces zazwyczaj odbywa się w tajemnicy.
Pobyt w wiezieniu to prawdziwa gehenna - tortury fizyczne i psychiczne, długotrwale pozbawienie snu i jedzenia, czy zamykanie na wiele dni w izolatkach, to codzienność w więzieniach jak Drapchi czy Chushur. Wielu więźniów odsiaduje długoletnie wyroki, a ich jedyną przewiną jest udział w pokojowych działaniach politycznych, lub korzystaniee z podstawowych praw człowieka.
Liczbą więźniów politycznych w Tybecie nie jest dokładnie znana; na tej stronie przedstawimy jedynie sylwetki wybranych kilku z nich.
Lista 600 więźniów zatrzymanych na terenie Tybetu od czasu rozpoczęcia protestów 10 marca 2008 r. Niektórzy z nich nadal odsiadują wyroki, inni po brutalnych przesłuchaniach zostali zwolnieni z więzień: savetibet.org/wp-content/uploads/2013/06/Prisoner_File_and_Woeser_tribute_041709.pdf.
Pełna lista więźniów zatrzymanych po wydarzeniach z 2008: savetibet.org/wp-content/uploads/2013/06/ICT_political_prisoner_list_full.pdf.
CZYTAJ WIĘCEJ:
- Strona poświęcona więźniom politycznym w Tybecie organizacji Free Tibet: freetibet.org/about/political-prisoners
- Strona międzynarodowej kampanii "Uwolnić Tybetańskich Bohaterów" koordynowanej przez International Tibet Network: freetibetanheroes.org
W 2008 r. oskarżony o „szpiegostwo”, skazany na dożywocie za rzekome przekazywanie za granicę informacji o sytuacji w Tybecie.
Wangdu jest byłym aktywistą na rzecz przeciwdziałania HIV i AIDS w Lhasie w programie organizowanym i finansowanym przez australijski Burnet Institute. Urodził się w okręgu miejskim Dechen, w okręgu Taktse, około 25 kilometrów na wschód od Lhasy. Biegle włada językiem chińskim; jako mnich oprowadzał wycieczki po świątyni Jokhang.
Tenzin Delek Rinpocze, przywódca religijny z Lithangu (prow. Syczuan). Aresztowany za rzekome spowodowanie wybuchów i podżeganie do separatyzmu.
2 grudnia 2002 roku Pośredni Sąd Ludowy prowincji Syczuan w Tybetańskiej Prefekturze Autonomicznej Kardze (chiń. Ganzi) skazał na śmierć znanego i szanowanego w regionie lamę Tenzina Delka Rinpocze. Wykonanie kary – za „powodowanie wybuchów i podżeganie do podzielenia państwa” – zawieszono na dwa lata. Jego rzekomy wspólnik Lobsang Dhondup, również uznany winnym, został stracony w trybie doraźnym 26 stycznia 2003 roku. Sprawa miała związek z serią ataków bombowych w zachodnim Syczuanie w latach 1998-2000. W opublikowanej tego samego dnia informacji rządowa agencja Xinhua podała, że obaj oskarżeni „popełnili zbrodnie terrorystyczne”.
Skazany w 2007 r. na 8 lat więzienia za publiczne wzywanie Dalajlamy do powrotu do Tybetu.
Runggye Adak jest szanowaną i ważną postacią w Yonru Kharshul – miasteczku niedaleko Lithangu na terenie Khamu. Jest nomadą i ojcem jedenaściorga dzieci. 1 sierpnia 2007 roku został aresztowany po tym jak publicznie nawoływał do powrotu Dalajlamy do Tybetu. Adak wszedł na scenę ustawioną na użytek chińskiego rządu, w celu upamiętnienia 80-tej rocznicy założenia Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej i ofiarował khatak – biały szal ceremonialny – naczelnemu lamie klasztoru Lithang.
Nauczyciel buddyjski z Okręgu Kardze (Syczuan), skazany 24. grudnia 2009 r. przez sąd w Dartsedo (chiń. Kanding, prow. Syczuan) na 5 do 15 lat więzienia.
18 maja 2008 roku, około godziny 4.30 rano (czasu pekińskiego), chińskie służby bezpieczeństwa aresztowały Tulku Phurbu Tseringa Rinpocze w jego rezydencji, nie podając żadnych powodów. W areszcie w Drango (chiń. Luhuo) torturowano go przez 4 dni i noce w celu wymuszenia zeznań. Aresztowaniem grożono także żonie i synowi Rinpoczego jeśli nie przyzna się on do winy.
Drukarz z Lhasy, aresztowany w październiku 2008 r. pod zarzutem drukowania "zakazanych materiałów"
Aresztowanie i skazanie Paljora Nrobu [czyt. Paldzior Norbu], 81 letniego Tybetańczyka, mistrza w drukowaniu buddyjskich tekstów pokazuje skrajną niesprawiedliwość i represje chińskiego rządu w odpowiedzi na protesty, do których doszło w Tybecie w 2008 r.
Paljor Norbu został aresztowany 31 października 2008 r. pod zarzutem drukowania „zakazanych materiałów” w tym tybetańskiej flagi. Jego rodzina nie uzyskała pozwolenia na widzenie się z nim. W tajnym procesie przeprowadzonym w listopadzie, został skazany na 7 lat więzienia.
Urzędnik rządowy i twórca strony internetowej poświęconej tybetańskiej literaturze. Skazany na 15 lat więzienia za ujawnienie tajemnicy państwowej.
Uważa się, że niektóre zarzuty dotyczą zawartości strony, która ma na celu ochronę tybetańskiej kultury, i zamieszczana informacji na temat protestów do jakich doszło w Tybecie w 2008 r.
Informacja ta została ujawniona w momencie, gdy Prezydent USA Obama wypowiedział się na temat znaczenia swobody przepływu informacji i nieocenzurowanego dostępu do Internetu.
Khenpo Kartse, wysoki rangą i szanowany nauczyciel buddyzmu, znany z promowania jedności pomiędzy Tybetańczykami oraz praw do języka. Aresztowany 6 grudnia 2013 w Chengdu.
Trzydziestoośmioletni Khenpo Kartse (alias Karma Tsewang) - popularny nauczyciel buddyjski i działacz społeczny - został zatrzymany 6 grudnia w Chengdu, stolicy prowincji Syczuan. Władze zarzucają mu „współudział" w niepokojach w klasztorze Karma w Chamdo (chiń. Changdu) w Tybetańskim Regionie Autonomicznym, skąd przysłano policyjną ekipę, która dokonała aresztowania.
Tybetański biznesmen, milioner, skazany na karę dożywotniego więzienia i konfiskatę majątku.
26 czerwca 2008 r., po trzydniowym procesie, Pośredni Sąd Ludowy w Lhasie skazał na karę dożywotniego więzienia Dorje Tashiego - najbogatszego Tybetańczyka, którego wcześniej władze wielokrotnie nagradzały i uznawały „za jednego z dziesięciu najwybitniejszych młodych ludzi" (z tego powodu wielu rodaków nie miało o nim najlepsze zdanie). Jego starszego brata, Dorje Tsetena, skazano na sześć lat więzienia.
XI Panczenlama - najmłodszy więzień polityczny na świecie. Uprowadzony 17 maja 1995 r. Przebywa w areszcie domowym.
Gendun Choekyi Nyima urodził się 25 kwietnia 1989 r. w okręgu Lhari, prefekturze Nagczu w “Tybetańskim Okręgu Autonomicznym” (TAR). 14 maja 1995 r. Dalajlama ogłosił, że sześcioletni wówczas Gendun Choekyi Nyima jest kolejną inkarnacją X. Panczenlamy. Trzy dni później Gendun Choekyi Nyima i jego rodzice, Kunchok Phuntsok i Dechen Chodon, zniknęli. Ich miejsce pobytu wciąż pozostaje nieznane, nie wiadomo też nic o ich stanie zdrowia.
Nauczyciel duchowy; działacz społeczny i współzałożyciel sierocińca Gyatso, aresztowny w 1999 r. pod zarzutem "separatyzmu".
Bangri Tsamtrul Rinpoche urodził się w okręgu Nangchen, w Tybetańskiej Autonomicznej Prefekturze Kyegudo (chiń. Yushu, prowincja Qinghai). W 1996 r., on i jego żona Nyima Choedron założyli sierociniec Gyatso w Lhasie, aby pomagać najbiedniejszym dzieciom. W szczytowym okresie, sierociniec był domem dla 60 dzieci. Sieroty uczyły się tybetańskiego, chińskiego, angielskiego i matematyki. Bangri Rinpoche i Nyima Choedron zarządzali sierocińcem; Tybetańczycy szanowali ich za pracę na rzecz społeczności.